W niedzielę, 10 kwietnia w Kosowie w gminie Kowala odbyły się Obchody Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Odsłonięto pomnik, poświęcony pamięci dwóch mieszkańców tej ziemi: policjanta Jakuba Dygasa oraz ziemianina Stefana Zbigniewa Czarnieckiego, zamordowanych w 1940 roku przez Sowietów. Gospodarzami uroczystości były władze samorządowe gminy Kowala, a samo wydarzenie miało rangę powiatową. Wśród gości był m.in. Waldemar Trelka – starosta radomski, który za opiekę nad miejscami pamięci narodowej odznaczył rekonstruktorów, odtwarzających przedwojenną Policję Państwową odznakami honorowymi Polskiego Czarnego Krzyża.

Wśród zamordowanych w 1940 roku w Rosji Sowieckiej oficerów Wojska Polskiego oraz funkcjonariuszy Policji Państwowej znaleźli się dwaj pochodzący z Kosowa mieszkańcy gminy Kowala. Byli to ziemianin Stefan Zbigniew Czarniecki, student prawa Uniwersytetu Warszawskiego, w Kampanii Wrześniowej żołnierz – rezerwista 72 Pułku Piechoty Wojska Polskiego oraz policjant Jakub Dygas, legionista i członek Polskiej Organizacji Wojskowej. Obaj zostali zamordowani strzałem w tył głowy (w tak zwany sposób katyński) w katowniach NKWD.

– Uroczystości w Kosowie, związane z rocznicą Zbrodni Katyńskiej, nierozerwalnie wiążącej się z datą 10 kwietnia tragedii smoleńskiej. W tle jest wciąż to samo państwo, które odmawia innym prawa do wolności i niepodległości, które wciąż popełnia te same zbrodnie i które nadal realizuje ludobójstwo – mówi starosta Waldemar Trelka, dziękując radnej gminnej Agacie Kicior oraz lokalnej społeczności za inicjatywę. – Dziękuje władzom gminy Kowala i panu wójtowi Dariuszowi Bulskiemu za przygotowanie miejsca pod pamiątkowy kamień oraz całej uroczystości. Podziękowania należą się również rodzinom pomordowanych za dążenie do prawdy i kultywowanie pamięci o przodkach. Dziękuję wszystkim, którzy zadbali o odpowiednią rangę tej uroczystości i cieszę się, że w naszym powiecie jest kolejne miejsce pamięci narodowej – dodał starosta radomski.

Patriotyczna uroczystość

Po Mszy świętej w kościele parafialnym w Kowali – Stępocinie, uczestnicy uroczystości spotkali się przed miejscem pamięci w Kosowie. Pod kamieniem – pomnikiem stanęły warty honorowe, wystawione przez Wojska Obrony Terytorialnej oraz członków Grupy Rekonstrukcji Historycznej GRH III Okręgu Policji Państwowej Komisariat w Radomiu. Wokół stanęły również pododdziały Ochotniczych Straży Pożarnych z Kowali – Stępociny, Bardzic, Kosowa i Rudy Małej wraz z pocztem sztandarowym, a druhowie przy dźwiękach hymnu uroczyście wciągnęli na maszt flagę państwową.

Samorząd Powiatu Radomskiego reprezentowali w Kosowie starosta Waldemar Trelka, wiceprzewodniczący Rady Powiatu Zdzisław Mroczkowski oraz radny Jan Kowalczyk. Zebranych powitał wójt gminy Dariusz Bulski, a następnie Krzysztof Szewczyk, dyrektor Departamentu Szkolnictwa Wojskowego w Ministerstwie Obrony Narodowej odczytał list, skierowany do uczestników uroczystości przez wiceministra obrony narodowej Wojciecha Skurkiewicza.

Historię, tę daleką i tę bliską, związaną z powstaniem nowego miejsca pamięci narodowej przybliżyła radna Agata Kicior. – Pamięć o tamtych straszliwych wydarzeniach nadal łączy  Polaków, czego świadectwem jest dzisiejsza uroczystość. Pamięć o Katyniu jest moralną powinnością, szczególnie teraz, gdy za przyczyną rosyjskiego agresora ponownie mamy do czynienia z ludobójstwem. Ofiary Zbrodni Katyńskiej pozostawiły nam testament niezłomnego, dumnego patriotyzmu. Dzisiaj my kontynuujemy ich dzieło – mówiła radna.

Odsłonięcie pomnika

Głos zabrali również prof. Marek Wierzbicki, reprezentujący dr. Roberta Derewendę, dyrektora IPN w Lublinie oraz Dariusz Chruślak, przewodniczący Rady Gminy w Kowali. Następnie goście honorowi uroczystości złożyli podpisy pod aktem erekcyjnym pomnika, po czym nastąpiło jego odsłonięcie oraz poświęcenie przez księdza proboszcza Piotra Borciucha. W krótkim przemówieniu przedstawicielka rodziny Jakuba Dygasa, Iwona Kalińska – Karaś podziękowała wszystkim, którzy przyczynili się do powstania pomnika, a następnie wraz z bliskimi złożyła pod nim pierwszą wiązankę kwiatów.

Wieńce składały delegacje Ministerstwa Obrony Narodowej, samorządu Powiatu Radomskiego, władz i radnych gminy Kowala oraz sołectwa Kosów, jak też brygadier Paweł Fliszkiewicz, Komendant Miejski Państwowej Straży Pożarnej w Radomiu, starszy chorąży Krzysztof Komsta z 62 Batalionu Lekkiej Piechoty w Radomiu, przedstawiciel pułkownika Witolda Bubaka, dowódcy 6 Mazowieckiej Brygady Obrony Terytorialnej oraz przedstawiciele Komendanta Miejskiej Policji w Radomiu inspektora Konrada Krakowiaka w osobie kierownika posterunku w Kowali sierżanta sztabowego Marka Firleja wraz z funkcjonariuszami.

Starosta udekorował rekonstruktorów

Na zakończenie oficjalnej części uroczystości nastąpiła dekoracja członków Grupy Rekonstrukcji Historycznej III Okręgu Policji Państwowej – Komisariat w Radomiu. Jej założyciel Paweł Łuk – Murawski poinformował zebranych, że otrzymali oni odznaki honorowe Polskiego Czarnego Krzyża, przyznawane za opiekę nad miejscami pamięci narodowej. Dekoracji dokonał starosta Waldemar Trelka, przypinając medale do mundurów przedwojennej Policji Państwowej, które noszą rekonstruktorzy.

Wśród gości uroczystości byli również m.in. druh Zbigniew Gołąbek, prezes Zarządu Oddziału Wojewódzkiego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczpospolitej Polskiej  Województwa Mazowieckiego, druh Paweł Tuzinek, prezesa Zarządu Oddziału Powiatowego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczpospolitej Polskiej w Radomiu, a także druhowie Ochotniczej Straży Pożarnej z gminy Kowala, na czele z druhem Marianem Góreckim, prezesem Oddziału Gminnego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczpospolitej Polskiej  w Kowali oraz druhem Markiem Golińskim, komendantem Oddziału Gminnego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczpospolitej Polskiej  w Kowali.

Instytut Pamięci Narodowej reprezentowali prof. dr hab. Marek Wierzbicki i dr Arkadiusz Kutkowski, nie zabrakło też przedstawicieli Stowarzyszeń Rodzina Katyńska i Rodzina Policyjna 1939 roku: Małgorzaty Zielińskiej, Anny Jasińskiej oraz Andrzeja Kiełbasy. Obecni byli również radni gminy Kowala, Joanna Kutkowska, prezes Stowarzyszenia Wspierania Rozwoju Gminy Kowala oraz dyrektorzy gminnych szkół i przedszkola.

Organizatorami obchodów były władze gminy Kowala, reprezentowane przez wójta Dariusza Bulskiego, a także ksiądz Piotr Borciuch, proboszcz miejscowej parafii, Agata Kicior, radna gminy Kowala oraz Monika Szymańska, sołtys sołectwa Kosów. Gośćmi honorowymi uroczystości były zaś rodziny bohaterów, czyli Renata Kalińska i Iwona Kalińską – Karaś, wnuczki Jakuba Dygasa oraz jego krewny Kamil Woźniak, inicjator upamiętnienia ofiar Zbrodni Katyńskiej w gminie Kowala.